ریتم چارچوب اصلی موسیقی هست. بدون رعایت صحیح ضرب ها و کشش ها اجرای ملودی حس خاصی به مخاطب انتقال نمیده و تمرکز شنونده از روی قطعه ای که در حال اجرای اون هستید به کلی از بین میره. فرا گرفتن ریتم گاهی با چالش های زیادی مثل عدم تمرین با مترونوم یا رعایت نکردن صحیح کشش نت ها همراه هست. اینجا 7 راهکار عملی ارائه دادم تا با رعایتشون ریتم ات حسابی قوی کنی.
1. مفاهیم ریتم آهنگ رو بررسی کنید
اشتباهی که بین خیلی از هنرجو های تازه کار موسیقی رایج هست اینه که به محض تحویل گرفتن درس جلسه ی بعد از استاد، که میتونه یک آهنگ یا اتود خاص باشه، سریعا دست به ساز میشن و تمام تلاششون رو برای اجرای نت های ملودی اون آهنگ بدون در نظر گرفتن مفاهیم پایه ی ریتم اون قطعه انجام میدن.
در قدم اول سعی کنید تمام پارامتر های ریتم در اون قطعه رو شناسایی کنید و تاثیر هر کدوم در اجرای قطعه رو بررسی کنید. این پارامتر ها عبارتند از : میزان نما، شکل ضرب ها، ارزش زمانی نت ها و سکوت ها و خط اتحاد های احتمالی
- ارزش زمانی نت ها : تمام ارزش زمانی های آهنگ از گرد، سفید و سیاه گرفته تا نت های چنگ و دولاچنگ رو شناسایی کنید
- میزان نما : به سرکلید نگاه کنید و بعد از دیدن کسر میزان، تعداد ضرب ها و همچنین نوع اون ها رو تشخیص بدین
- ضرب قوی و ضعیف : سعی کنید با توجه به میزان ها و همچنین عدد میزان نما ضرب های قوی و ضعیف میزان رو شناسایی کنید
- نقطه و خط اتحاد : هر نقطه نصف ارزش زمانی نت رو به اون اضافه میکنه و هر خط اتحاد باعث جمع شدن ارزش زمانی نت های آهنگ میشه
- سکوت ها : به ازای کشش هر نت در موسیقی یک سکوت هم وجود داره حتما اون ها رو شناسایی کنید
2. تمرین صدا و بدن
همیشه یادگیری مفاهیمی که تو ذهنمون ازشون غول ساختیم بوسیله بازی، میتونه موثر تر و سرگرم کننده تر باشه. اینجا میخوام یه راهکار بامزه اما در عین حال کاربردی بهتون معرفی کنم تا حرکات بدن رو با صدایی که برای شبیه سازی ریتم آهنگ ها به کار میگیرین ترکیب کنین و نتیجه اش رو خیلی سریع در بهبود ریتم متوجه بشین.
نت یک آهنگ ساده که در میزان نمای 4/4 نوشته شده رو مقابل خودتون قرار بدین. اول تمام ارزش زمانی نت ها رو بررسی کنید و بسنجید که چند کشش نت گرد، سفید، سیاه و چنگ پیدا میکنید. بعد شروع به نام گذاری هر کدام از کشش ها با یک سیلاب بخصوص بکنید.
منظورم این هست که هر کدام از نت های گرد، سفید، سیاه و چنگ باید اسم ساده و مشخص خودشون رو داشته باشن. این اسامی باید کوتاه باشن خیلی خوب به خاطر بمونن. چنتا از این اسم های پیشنهادی رو میتونید زیر همین متن ببینید. بعد از اون کافیه مترونوم رو روشن کنید و همزمان با اجرای این سیلاب ها دست بزنید و ضرب بگیرید.
- نت سیاه : تا
- نت چنگ : تی
- نت دولاچنگ : تی ری
- مثال : تا تا تی، تا تا تی ری تا تا تی
3. دوره خودآموز ریتم خوانی
همیشه آموزش هایی که یک نقطه ابتدا و انتها دارن و شما مسیر یادگیری اون مهارت خاص رو بصورت گام به گام طی میکنید جذاب تر هستند. به این دلیل که ذهن انسان از نظم و ترسیم نقشه ی راه به شدت استقبال میکنه.
دوره ی آموزشی ای رو تصور کنید که تمرکز اصلی اش بر تقویت ریتم شما باشه. اینکه بتونید با مترونوم دوست بشید و موقعی که اون رو پلی میکنید، به دور از اعصاب خوردی و در آرامی کامل باهاش بشمارید و ضرب هاتون رو با اون هماهنگ کنید و در نهایت کشش نت ها رو به میزان استاندارد خودشون اجرا کنید.
دوره ای که از آموزش پایه ای ترین مفاهیم ریتم مثل میزان، میزان نما، کشش نت ها و سکوت ها شروع بشه و پله پله فیگور ها رو سخت تر کنه و شما رو برای اجرای آهنگ های پیچیده تر آماده کنه. دوره ای که در هر درس ابتدا مباحث جدید آموزش داده بشه و در ادامه برای تثبیت اون موضوع چند تمرین عملی برای شما طراحی کرده باشه.
و در نهایت دوره ای که هر موقع نیاز به رفع اشکال داشتید بتونید به راحتی با استاد در تماس باشید و مشکل ها و چالش های بوجود اومده رو به کمکش حل کنید و درک عمیق تری از اون آموزش داشته باشید.
دوره ی خود آموز ریتم خوانی رو تهیه کنید و در یک بازه 25 الی 30 روزه با روزی 5 دقیقه تمرین ساده، ریتم و ضرب گرفتن و کار کردن با مترونوم رو با یک روش اصولی و کار آمد، از این رو به اون رو کنید.
4. گوش دادن تخصصی موسیقی
شنیدن موسیقی به صورت تفریحی با گوش دادن دقیق و توچه به جزییاتی که در ریتم و ملودی در حال رخ دادن هست، با همدیگه تفاوت های بسیاری داره. گاهی پیش میاد برای ریلکس کردن یا صرفا سرگرم بودن در حال رانندگی، موزیک پلی کنیم و بدون تمرکز بر کلام یا ملودی از اون لذت ببریم.
اما یک هنرجوی استاندارد موسیقی، باید در هفته زمان هایی رو برای شنیدن تخصصی آهنگ ها کنار بذاره. یعنی خودتون رو از هر چیزی که میتونه مخل تمرکز باشه دور کنید و در یک محیط آرام و به دور از هیاهو، سعی کنید یک آهنگ رو با دقت بالا گوش و تحلیل کنید.
در این تمرین، یک آهنگ ساده رو پخش کنید و با دقت شروع به ضرب گرفتن با اون کنید. بعد از گذشت مدت زمان کوتاهی از آهنگ احتمالا متوجه میزان نمای قطعه میشین. سپس تمرکز رو بر تشخیص ضرب های قوی و ضعیف بذارید. و در نهایت فیگور ریتمیک جمله هایی که در ملودی اون قطعه میشنوید رو تشخیص بدید و سعی کنید با ضرب پا اون ها رو شبیه سازی و ریتم خوانی کنید.
5. مترونوم و تغییر سرعت
در یکی از اتاق های خانه مترونوم رو روی میزان نمای 4/4 تنظیم کنید و سرعت رو روی عدد 60 بذارید. شروع به خوندن و ضرب گرفتن با صدایی که از مترونوم میشنوید کنید. کم کم بدون اینکه به مترونوم دست بزنید و محل اون رو تغییر بدید، از سر جای خودتون بلند بشین و آرام و آهسته از اتاق خارج بشین.
همچنان به دست زدن و خواندن اعداد ضرب روی مترونوم ادامه بدید. به وضوح متوجه ضعیف تر شدن صدای مترونوم خواهید شد. هر چه میتونید از اون فضای تمرینی اول فاصله بگیرید تا صدای مترونوم به صفر برسه. خوندن و دست زدن رو قطع نکنید.
برای مدت زمان کوتاهی (معادل چند میزان) در این وضعیت بمونید و به دست زدن و شمارش ادامه بدید. کم کم شروع به نزدیک شدن به اتاق تمرین کنید و بررسی کنید که آیا همچنان با همون سرعت اولیه در حال شمردن و دست زدن هستید یا خیر. این تمرین رو برای فیگور های ریتمیک میتونید انجام بدید و تاثیرش رو در ثبات ریتمتون میتونید ببینید.
6. ترکیب الگوهای ریتم
دو کاغذ روی میز قرار بدید و روی هر کدوم الگو های ساده ریتمی ترسیم کنید. این کار رو از کشش های ساده مثل سیاه شروع کنید و کم کم فیگور ها رو پیچیده تر کنید. مترونوم رو روشن کنید و در هر دستتون یک مداد قرار بدین. با شروع سیکل مترونوم اول با دست راستتون شروع به اجرای فیگور های هم ردیف خودش کنید.
بعد این کار رو برای فیگور های سمت چپ انجام بدین و بعد از اینکه حسابی روی هر دو ردیف بصورت مجزا مسلط شدید، سعی کنید به صورت همزمان و برای هر دو ردیف این کار رو انجام بدید. این تمرین هر دو نیمکره مغز رو بشدت درگیر میکنه و باعث میشه ارتباط خیلی خوبی بین اون ها شکل بگیره.
7. تمرین های گروه نوازی
تنها عاملی که اعضای یک گروه موسیقی رو هماهنگ نگه میداره ریتم هست. اگه دقت کرده باشید تمام نوازنده ها در یک گروه یا ارکستر موسیقی، با یک سرعت (تمپو) مشخص در حال ضرب گرفتن هستن و دقیقا همین عامل باعث میشه هماهنگی بین تمام اعضای گروه با خروجی بینظیر و بدون نقص به گوش شما برسه.
سعی کنید با دوستان نوازندتون ارتباط بیشتری برقرار کنید و برای خودتون تایم های متوالی تمرینی در نظر بگیرید. این تمرینات باعث میشه در مدت زمان کوتاهی شاید پیشرفت های چشم گیری در ریتم تون بشین.