سلفژ یعنی چی؟

آموزش ساده موسیقی

حتما واست پیش اومده که یه موقع سازت پیشت نیست و نت یه آهنگ جدید که تا الان هیچوقت باهاش مواجه نشدی، روبروت قرار میگیره. خب در صورت حضور ساز، با دانشی که از ساز موسیقی ات داری و همچنین درکی که از اجرای ریتم پیدا کردی، اون نت ها رو یک به یک اجرا میکنی و فرم کلی اون ملودی دستت میاد و با درک شنیداری که ازش پیدا میکنی به این نتیجه میرسی که این نت مربوط به فلان آهنگ هست.

اما حالتی رو تصور کن که ساز در دسترس نیست و صرفا خودت هستی و یه دونه کاغذ نت. تو این حالت تو باید با حنجره اقدام به خوندن اون نت ها بکنی و تم اصلی نت رو با ادا کردنشون متوجه بشی. به دانشی که پشت اجرای این اصوات بر اساس یک فرکانس مشخص وجود داره و تو میتونی بر اون اساس ملودی خوانی کنی، به تعریف خیلی ساده سلفژ گفته میشه.

تعریف ساده سلفژ

سلفژ، کلمه ای که بارها به گوشت خورده اما ممکنه ندونی معنی دقیقش چی هست و کلا به چه دردی میخوره. اگه هنرجوی موسیقی هستی، غرقی هم نمیکنه چه سازی مینوازی یا اینکه آواز میخونی، سلفژ یکی از دانش های مهم در مسیر یادگیری موسیقی هست که به درک بهترت از نت ها خیلی کمک میکنه. در یک کلام بخوایم سلفژ رو تعریف کنیم باید بگیم بگیم به علم نامگذاری نت ها بر اساس فرکانس های اونا و همچنین فواصل موسیقیایی که بین اون ها حاکم هست، سلفژ میگن. در ادامه بریم ببینیم این دانش از کجا میاد و به چه دردی میخوره.

قدمت سلفژ

ریشه این دانش به قرن 15 و قرون وسطی برمیگرده. در ابتدا سلفژ فقط برای آوازهای مذهبی مسیحی استفاده میشد و به مرور جای اون به سایر آموزش های سازها و آواز های مختلف هم باز شد. یکی از مهمترین گام های تاریخ سلفژ عبارت است از انتخاب نت "C" به عنوان نت پایه که در قرن 12 میلادی و توسط گوئیدو آریزو اشاره کرد که قدم بسیار مهمی در پیدایش این علم و کاربردی تر شدنش داشت.

روش های سلفژ

برای آموزش سلفژ متد های مختلفی وجود داره که میخوایم اینجا مهمترین اون ها رو بررسی کنیم و ببینیم در آموزش های استاندارد موسیقی از چه روش هایی استفاده میشه.

نت خوانی با سلفژ : در این روش هنرجو های موسیقی نت ها رو بر اساس نامگذاری های استاندارد ادا میکنن که باعث تقویت این مهارت در اون ها میشه.
آواز خوانی با سلفژ : در این متد هنرجو نت ها رو با آواهایی روی فرکانس اصلی نت ها ادا میکنه که باعث تقویت گوش موسیقایی و تشخیص صحیح نت ها میشه.
آنالیز گام و آکورد : تو این روش هنرجو یا گام های مختلف ماژور و مینور آشنا میشه و درک کلی نسبت به شخصیت و هویت این گام ها پیدا میکنه و همین امر باعث شناخت بهتر اون نسبت به قطعاتی که اجرا میکنه خواهد داد.
ریتم خوانی : اصول سلفژ کردن صحیح یک قطعه بر درک ریتم اون استوار هست و در کنار آموزش ملودی های مختلف ریتم خوانی هم بصورت اصولی آموزش داده میشه که هنرجو علاوه بر یاد گرفتن فیگور های مختلف، توانایی ترکیب اون ها بر اساس میزان نما های مختلف رو کسب کنه.

سیستم های آموزش سلفژ

برای آموزش این مفاهیم به علاقه مندان سلفژ، سیستم های ویژه ای وجود داره در کشور های مختلف از محبوبیت برخورداره.

سیستم نامگذاری نت : تو این روش برای هر هر یک از 7 نت موسیقی یک اسم خاص وجود داره که در کشور های مختلف متفاوت هست. به طور مثال تو کشور های فرانوسوی و اسپانیایی زبان، از سیستم هجایی Do Re Mi Fa Sol La Si استفاده میشه و در کسور های انگلیسی زبان مثل ایالات متحده از سیستم نامگذاری الفبایی C D E F G A B استفاده میشه.
سیستم تاندنسی : تو این روش برای تمام تنالیته ها (گام ها) یک نت که معمولا "دو" هست رو به عنوان نت ثابت در نظر میگیرن و با تغییر گام این نت جایگاهش عوض نمیشه.
سیستم ریلوتی : تو این سیستم نامگذاری نت دو به صورت ثابت در نظر گرفته نمیشه و بر اساس گام موجود میتونه وضعیتش تغییر کنه.